Prikkelverwerking bij kinderen en jongeren

Goede sensorische informatieverwerking (SI) is cruciaal voor een gezonde cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling. Helaas verloopt prikkelverwerking bij kinderen en jongeren niet altijd optimaal. Voor sommige kinderen kunnen dagelijkse prikkels zoals geluiden, aanrakingen of drukte heel intens zijn, zij raken snel overprikkeld. Andere kinderen hebben juist moeite om sommige prikkels waar te nemen, zij hebben last van onderprikkeling.

Een andere manier van sensorische informatieverwerking komt vaak voor stoornissen als ADHD, ASS, TOS en LVB. Maar ook kinderen zonder een specifieke stoornis kunnen moeite met prikkelverwerking hebben – zowel cognitief, sociaal als zintuiglijk.

Wat weten we over prikkelverwerking bij kinderen en jongeren? En vooral ook, wat kunnen we voor kinderen en jongeren met problemen in sensorische informatieverwerking doen?

Tijdens het congres gaan deskundige sprekers in op SI bij kinderen en jongeren met ADHD, autisme, gedragsproblemen of (L)VB. Hoe herken je problemen in sensorische informatieverwerking en welke interventies zijn er?

Geheel vernieuwd programma 2023

Inleiding Prikkelverwerking bij kinderen en jongeren

André Rietman

Inleiding Prikkelverwerking bij kinderen en jongeren

Prikkels zijn momenteel zonder twijfel het gesprek van de dag! Deze trend is zo alomtegenwoordig dat vrijwel iedereen er een mening over heeft. Van het idee dat ‘prikkels overal zijn’ tot het standpunt dat ‘overprikkeling en burn-out niet meer dan aanstellerij zijn’, de discussies zijn geanimeerd en gevarieerd. Zelfs onder professionals bestaat er geen consensus; sommigen praten over prikkels in de context van cognitie en emoties, terwijl anderen zich uitsluitend richten op sensorische prikkels. Het is een gebied dat zich in een razend tempo ontwikkelt, met voortdurend spannend nieuws om te delen.

In deze inleiding zal André Rietman ons meenemen op een boeiende reis door de wereld van prikkels. Hij zal de verbanden tussen prikkels en stress belichten, de rol van prikkels binnen families bespreken, en prikkels onderzoeken in relatie tot diverse stoornissen en aandoeningen. Bovendien zal hij ons op de hoogte brengen van het meest recente wetenschappelijke onderzoek, de SPM, de SP2, de SPRC, de prikkelwaaier, en het fascinerende concept van het voorspellende brein. Kortom, deze introductie biedt een voorproefje van de opwindende wereld van prikkels en wat ze voor ons betekenen.

Herkennen en behandelen van prikkelverwerkingsproblemen

Esther Fleurbaay

Herkennen en behandelen van prikkelverwerkingsproblemen

Bij het vermoeden van prikkelverwerkingsproblemen is gedegen onderzoek wenselijk. Om het proces van hulpvraag en onderzoek tot en met interventies en evaluaties gestructureerd te doorlopen en zo de sensorische informatieverwerking methodisch in kaart te brengen, zijn er verschillende mogelijkheden. Deze kunnen worden ingezet om de beperkingen en mogelijkheden van een kind in de zintuiglijke informatieverwerking te onderzoeken, de participatieproblemen te begrijpen en te komen tot een op de hulpvraag afgestemde interventie. Hierdoor worden handvatten verkregen die nodig zijn om betekenis te kunnen geven aan bepaalde problemen in motoriek en gedrag. Waarom doet een kind wat hij doet en op die manier? En….welke betekenis kunnen we vanuit de SI hieraan geven?

In haar presentatie biedt Esther Fleurbaay inzicht in de verschillende mogelijkheden die inzetbaar zijn bij het in kaart brengen van SI-problemen. Wat past er binnen een gedegen SI-onderzoek? Welke kennis en handvatten heb je nodig om betekenis te kunnen geven aan de onderzoeksuitkomsten en deze te vertalen naar eventuele hulpvragen gekoppeld aan motoriek en/ of gedrag? We gaan in op het onderzoek en het herkennen van (mogelijke) problemen in de sensorische informatieverwerking en hoe je de sensorische aspecten binnen jouw onderzoeksuitkomsten kan vertalen naar hulpvragen en inbouwen in je eigen professioneel handelen en interventies.

Prikkelverwerking bij kinderen en jongeren met autisme

Ina van Berckelaer-Onnes

Prikkelverwerking bij autisme

Wat valt ons het eerst op: een afwijkende prikkelverwerking of autisme?

Waarom likt Sam aan alles wat hij ziet met een specifieke voorkeur voor likken aan ijzer! Dat gevoel, die behoefte pakt hem volledig. Eén blik op ijzer is al voldoende om er op af te rennen en te gaan likken, ook al is het een trambaan midden in de stad. Zijn obsessie overrult het gevoel voor gevaar. Hij moet ernaar toe, hij moet er aan likken, hij wordt ernaar toe gedreven. Dit is niet alleen een probleem voor hem maar ook voor zijn omgeving die de gevaren wel ziet!

Waar prikkels aansturen tot betekenisverlening, overheerst hier de obsessie. Het likken heeft geen explorerende functie. Erger nog het belemmert zijn ontwikkeling, hij leert er niets van; het likken heeft geen invloed op zijn smaakontwikkeling. Sam blijft hangen in het likken, zonder de smaak waar te nemen.

In waarnemen ligt de kern van de ontwikkeling van het brein. De zintuigen vormen het uitgangspunt. Maar wat als de zintuigen niet doen wat ze behoren te doen, zoals bij kinderen met autisme? Een fascinerend verschijnsel dat pas sedert 2013 als officieel kenmerk van een autismespectrumstoornis wordt erkend, omschreven als problemen in de hyper- en/of hyporesponsiviteit. We weten niet hoe deze afwijkende ontwikkeling in de waarneming tot stand komt, maar zien in het gedrag dat het er is: bijvoorbeeld niet aangeraakt willen worden, angst voor harde geluiden, fysieke afkeur van bepaalde geuren. . Hoe kunnen we adequaat inspelen op deze problemen en zorgen dat de zintuigen de juiste voeding voor het brein zijn?

In haar presentie gaat Ina van Berckelaer-Onnes aan de hand van concrete voorbeelden nader in op verschillende interventies die niet alleen gericht zijn op kinderen en jongeren met autisme, maar ook op hun leefomgeving, waaronder gezin, dagverblijf en school.

Prikkelverwerking bij kinderen met ADHD en/of gedragsproblemen

Petra Hurks

Prikkelverwerking bij ADHD/gedragsproblemen

In haar presentatie gaat Petra Hurks in op de rol van sensorische prikkelverwerking bij kinderen en jongeren met ADHD en/of gedragsproblemen. Een voorbeeld van een relevante vraag hierbij is: hoe beïnvloeden omgevingsprikkels het gedrag, de aandacht en emoties van deze kinderen en jongeren? Door een beter inzicht te krijgen in het verloop van de prikkelverwerking en de factoren die hierop van invloed zijn, hopen we een beter begrip te krijgen van de oorzaken van bepaalde gedragskenmerken en welke interventies effectief kunnen zijn voor deze kinderen en jongeren.

Tijdens haar presentatie zal de Petra theoretische inzichten en onderzoeksbevindingen presenteren met betrekking tot prikkelverwerking bij deze doelgroep. Daarnaast zal zij ingaan op de implicaties van deze inzichten voor het functioneren van deze groep, inclusief hun dagelijkse activiteiten.

Sensorische informatieverwerking bij kinderen met (L)VB

Cor Reusen

Prikkelverwerking bij (L)VB

Sensorische informatieverwerking (SI) is het waarnemen, het moduleren en het vervolgens kunnen integreren van zintuiglijke informatie. Dit proces is een voorwaarde om te kunnen komen tot leren, doelgericht handelen en adequate deelname aan diverse activiteiten in verschillende contexten. Maar stel dat er naast problemen in de prikkelverwerking ook een verstandelijke beperking aanwezig is?

Tijdens deze lezing zal Cor Reusen ingaan op een aantal aandachtpunten die een rol spelen bij een verandering in de prikkelverwerking bij deze specifieke doelgroep. Tevens zal er aandacht zijn voor de regulatie en co-regulatie passend bij de doelgroep. Het geheel wordt ondersteund met praktische voorbeelden.

visibility Klik op een presentatie voor de samenvatting.

Online-congres

De presentaties van dit congres worden online aangeboden. 

Na inschrijving ontvangt u – op werkdagen – binnen 24 uur een email met de inloggegevens.

U kunt de presentaties 8 weken lang op een zelfgekozen moment en in uw eigen tempo bekijken.

U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen.

Sprekers

dr. André Rietman

André Rietman is GZ-psycholoog, kinder- en jeugdneuropsycholoog en ergotherapeut. Hij is werkzaam bij Erasmus MC Sophia kinderziekenhuis in Rotterdam. Daar doet hij diagnostiek, behandeling en onderzoek naar de leer- en gedragsproblemen van kinderen met zeldzame aangeboren en genetische aandoeningen.

prof.dr. Ina van Berckelaer-Onnes

Ina van Berckelaer-Onnes is orthopedagoog en was van 1991-2007 hoogleraar orthopedagogiek aan de Universiteit Leiden. Mede door haar pionierswerk wordt autisme in brede kring als orthopedagogische vraagstelling erkend en bestudeerd.

prof.dr. Petra Hurks

Petra Hurks is neuro- en revalidatiepsycholoog en als hoogleraar psychodiagnostiek verbonden aan de universiteit Maastricht. Haar onderzoek richt zich onder meer op (het meten van) inter-individuele variabiliteit in cognitieve ontwikkeling én het ontwikkelen en evalueren van cognitieve interventies.

Esther Fleurbaay

Esther Fleurbaay is eigenaar van en docent bij estaSI Trainingen. Daarnaas heeft zij een praktijk voor kinderfysiotherapie waar zij kinderen met complexe SI problemen begeleidt. Ze is tevens lid van een internationale SI werkgroep en betrokken bij de ontwikkeling, lancering en doceren van een nieuwe SI test, de EASI.

Cor Reusen

Cor Reusen is docent bij estaSI Trainingen. Als fysiotherapeut heeft hij meer dan 40 jaar gewerkt in de VG sector. Daarnaast is hij werkzaam bij het CCE waar hij als SI-consulent multidisciplinaire zorgteams begeleidt bij complexe en vastgelopen zorgvragen op het gebied van de prikkelverwerking.

Accreditatie

Doelgroep

Kinder- en jeugdpsychologen, (ortho)pedagogen, klinisch psychologen, therapeuten, psychiaters, verpleegkundig specialisten, leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers, onderwijsbegeleidingsdiensten en iedereen die te maken heeft met kinderen en jongeren met problemen in de prikkelverwerking.

Accreditatie

Accreditatie wordt aangevraagd voor kinder- en jeugdpsychologen (NIP), orthopedagogen (NVO), klinisch (neuro)psychologen (FGzPt), vaktherapeuten en psychomotorische therapeuten (register Vaktherapie). Jeugdprofessionals kunnen vanwege de accreditatie bij NVO/NIP hun deelname ook opvoeren bij de SKJ.

Accreditatie
  • De FGzPt heeft de accreditatie-aanvraag in beoordeling.
  • NIP K&J en NVO OG hebben de accreditatie-aanvraag in beoordeling.
  • Register Vaktherapie is in aanvraag.

Bij voldoende belangstelling kan er eventueel ook accreditatie aangevraagd worden bij andere registers. Heeft u hier belangstelling voor? Stuur dan een email naar info@11congressen.nl.

Voorwaarden

Voor sommige registers geldt als een van de voorwaarden voor accreditatie van een online-scholing een kennistoets na afloop. Om in aanmerking te komen voor accreditatie bij deze registers kunt u daarom na het bekijken van de presentaties een online-toets maken.

Met het met goed gevolg afronden van de toets kunt u een deelnamebewijs ontvangen en wordt uw deelname – indien van toepassing – opgevoerd bij de registers waar accreditatie is aangevraagd.

Daarvoor hebben we ook uw registratienummer(s) nodig. Bij inschrijving kunt u uw registratienummer(s) doorgeven. Het is belangrijk dat u (correcte) registratienummer(s) doorgeeft, anders kunnen we uw deelname helaas niet doorgeven of opvoeren. Mocht u het onverhoopt vergeten bij inschrijving, mail dan naderhand uw naam, adres, registratienummer en het betreffende congres naar info@11congressen.nl.

Deelname

Online-deelname

U kunt de onlinepresentaties op een zelfgekozen moment en in uw eigen tempo bekijken. U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen. De presentaties zijn na ontvangst van de inloggegevens acht weken lang beschikbaar.

Na inschrijving ontvangt u – op werkdagen – binnen 24 uur een email met inloggegevens. U ontvangt daarbij ook een link om de handouts van de presentaties te downloaden.

Deelname aan het congres kost € 279,-.

11 congressen is CRKBO geregistreerd, dus de deelnamegelden zijn vrij van BTW.

Annuleren

Door u aan te melden, gaat u een betalingsverplichting aan. Annuleren is mogelijk totdat de inloggegevens zijn verstuurd. U annuleert door een email te sturen aan info@11congressen.nl. Als de inloggegevens zijn verzonden, is annuleren niet meer mogelijk en bent u het gehele inschrijfbedrag verschuldigd.

Zie voor meer informatie de deelnamevoorwaarden.

20% korting

Bij inschrijving ontvangt u een code waarmee u het boek Overprikkeld van Dalgliesh met 20% korting kunt bestellen.

Verzending is gratis.

U kunt het boek – of een ander boek van Hogrefe Uitgevers – met 20% korting bij Hogrefe zelf bestellen. Meer informatie over hoe u kunt bestellen, ontvangt u bij inschrijving.