Kinderen die de grootst mogelijke moeite hebben met eenvoudige taken als huiswerk, opruimen of op tijd komen … Wie kent ze niet? Als deze problemen zich structureel voordoen dan kan er sprake zijn van zwakke executieve functies (EF): het fundamentele vermogen om dingen te organiseren, te focussen en impulsen onder controle te houden.
Zwakke executieve functies liggen ten grondslag aan ADHD, ASS, leerstoornissen en niet-aangeboren hersenafwijkingen. Kinderen en jongeren met zwakke executieve functies hebben moeite met plannen, organiseren, volgehouden aandacht, inhibitie, cognitieve controle en flexibiliteit, werkgeheugen, emotieregulatie, taakinitiatie, timemanagement en doelgericht gedrag.
De afgelopen jaren hebben we verschillende congressen over executieve functies georganiseerd. Wat weten we anno 2021 over EF? Welke rol spelen EF bij leerproblemen, TOS, LVB of hersenletsel? Zijn er verschillen tussen jongens en meiden? En hoe kunnen we ze (in de klas) versterken? Deze vragen staan centraal tijdens het congres.
Programma
Inleiding: de stand van zaken
dr. Dorine Slaats
Executieve functies, het brein en verschillen tussen jongens en meiden
dr. Lara Wierenga
Executieve functies, het brein en verschillen tussen jongens en meiden
Executieve functies zijn een aantal cognitieve vaardigheden, die ontzettend belangrijk zijn in het dagelijks leven. Ze zorgen ervoor dat je goed kunt leren, dragen bij aan sociale interacties om bijvoorbeeld om te gaan met emoties. Als kinderen moeite hebben met executieve functies zullen ze dus op veel aspecten in het dagelijks leven problemen ervaren. Deze executieve functies zijn pas relatief laat op volwassen niveau en maken grote ontwikkelingen door in de kindertijd en adolescentie. Dit hangt samen met hoe de hersenen groeien. Ook zijn er verschillen tussen kinderen in de ontwikkeling van deze functies. In deze lezing bespreekt Lara Wierenga hoe de ontwikkeling van executieve functies samenhangt met de hersengroei. Ook bespreekt ze onderlinge verschillen in executieve functies en verschillen tussen jongens en meisjes in functioneren en de hersengroei.
Executieve functies bij kinderen en jongeren met hersenletsel
dr. Christine Resch
Executieve functies bij kinderen en jongeren met hersenletsel
Veel kinderen en jongeren met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) ervaren problemen met executief functioneren, zoals planning, organiseren en sturen van gedrag. Er zijn echter grote individuele verschillen in de uitkomsten na hersenletsel. In haar presentatie gaat Christine Resch in op de gevolgen van hersenletsel voor executief functioneren en welke letselgerelateerde als ook persoonlijke factoren van invloed kunnen zijn op de uitkomst. Het grootste deel van de presentatie richt zich op het bespreken van mogelijke interventies om executief functioneren van kinderen en jongeren te verbeteren. Hierbij gaan we in op verschillende interventiecomponenten, zoals computertraining en metacognitietraining, en het bewijs voor hun effectiviteit om executief functioneren maar ook dagelijks functioneren te verbeteren. Dit wordt besproken voor kinderen en jongeren met hersenletsel als ook basisschoolleerlingen met en zonder ontwikkelingsstoornissen.
Executieve functies bij kinderen en jongeren met TOS
prof.dr. Constance Vissers
Executieve functies bij kinderen en jongeren met TOS
TOS is een neurocognitieve stoornis in het verwerven van taal. Maar taalstoornissen komen bijna nooit alleen. Veel kinderen met TOS kampen met uiteenlopende problematiek, met name op het gebied van de executieve functies en Theory of Mind. Om te komen tot afgestemde zorg en onderwijs is het noodzakelijk om inzicht te hebben in de verschijnselen die bij TOS passen, en in hun onderlinge samenhang. Het neuropsychologisch perspectief op TOS ontrafelt problemen in termen van interactie tussen taal en andere cognitieve functies en draagt zo bij aan inzicht in de grondslag van TOS. Vanuit dit neuropsychologisch perspectief stelt Constance Vissers dat taalstoornissen niet alleen de dialoog met de buitenwereld beïnvloeden, maar ook de dialoog met de eigen binnenwereld. Vanwege deze dubbele belasting is er bij kinderen met TOS sprake van taalstoornissen in het kwadraat.
Executieve functies bij kinderen en jongeren met LVB
drs. Sammy Roording
Executieve functies bij kinderen en jongeren met LVB
Kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben te maken met leerproblemen en een beperkt adaptief vermogen. Deze problemen hebben vaak te maken met tekorten in het executief functioneren. Zo hebben kinderen en jongeren met LVB vaak moeite met ‘eerst denken, dan doen’. Ook hebben ze geregeld moeite met het organiseren en plannen van opdrachten en het reflecteren op eigen gedachten, gevoelens en gedrag.
Reguliere behandelvormen lenen zich vaak minder goed voor deze doelgroep. Het is dan ook van essentieel belang in de zorg voor kinderen en jongeren met LVB rekening te houden met het neuropsychologisch profiel en zorg op maat te bieden. In deze presentatie wordt stilgestaan bij de sterke en zwakke kanten in het executief functioneren van kinderen en jongeren met LVB en wat dit voor consequenties kan hebben voor het inrichten van zorg en onderwijs.
Reguliere behandelvormen lenen zich vaak minder goed voor deze doelgroep. Het is dan ook van essentieel belang in de zorg voor kinderen en jongeren met LVB rekening te houden met het neuropsychologisch profiel en zorg op maat te bieden. In deze presentatie wordt stilgestaan bij de sterke en zwakke kanten in het executief functioneren van kinderen en jongeren met LVB en wat dit voor consequenties kan hebben voor het inrichten van zorg en onderwijs.
Executieve functies en zelfsturing in de klas
dr. Lilian van der Bolt
Executieve functies en zelfsturing in de klas
In haar presentatie gaat Lilian van der Bolt in op de vraag hoe je zelfsturing kunt stimuleren in het onderwijs aan het (jonge) kind. Kinderen zijn op hun best als ze zichzelf in hun spel en activiteiten kunnen en mogen aansturen. Doel van de presentatie is om te verkennen hoe je binnen de school en voorschool een rijke context kan bieden waarin kinderen zelfsturing kunnen ontwikkelen. Hoe jonger je daaraan begint hoe beter het is. Spel biedt unieke aanknopingspunten voor het werken aan zelfsturing. Doorgaande lijnen, de verbinding tussen spelen en leren, de kans om verder te kijken dan het curriculum, allemaal aspecten van mogelijkheden binnen deze context. Maar hoe benut je deze aspecten optimaal? Deze presentatie biedt een aantal inzichten in de ontwikkeling van executieve functies en zelfsturing en laat zien hoe deze zich verhouden tot de schoolse omgeving.
Klik op een presentatie voor de samenvatting.
Online-congres
De presentaties van dit congres worden online aangeboden.
Na inschrijving ontvangt u binnen 24 uur een email met inloggegevens.
U kunt de presentaties daarna zes weken lang, op een zelfgekozen moment en in uw eigen tempo bekijken.
U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen.
Sprekers
dr. Dorine Slaats
Dorine Slaats is klinisch neuropsycholoog, directeur behandelzaken van Denkkracht en senior onderzoeker bij Karakter, Kinder- en jeugdpsychiatrie.
dr. Lara Wierenga
Lara Wierenga is universitair docent bij de sectie Ontwikkelings- en Onderwijspsychologie van de Universiteit Leiden. Haar onderzoek richt zicht op de vraag hoe de hersenen groeien en wat dit betekent voor de ontwikkeling van gedrag.
dr. Christine Resch
Christine Resch is onderzoeker en docent aan de sectie Neuropsychologie van Maastricht University en Kempenhaeghe Centrum voor Neurologische Leerstoornissen. Zij is gepromoveerd op onderzoek naar cognitieve ontwikkeling en training van kinderen en jongeren met en zonder hersenletsel.
prof.dr. Constance Vissers
Constance Vissers is gz-psycholoog, klinisch neuropsycholooog en hoogleraar neuropsychologie van taalontwikkelingsstoornissen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze is verbonden aan Koninklijke Kentalis en werkzaam in een eigen praktijk.
drs. Sammy Roording
Sammy Roording is klinisch neuropsycholoog en als clinicus en onderzoeker verbonden aan Karakter, Kinder- en jeugdpsychiatrie, zorglijn LVB. Daarnaast doet zij promotie-onderzoek naar Cogmed Werkgeheugentraining bij jongeren met een LVB en neuropsychiatrische stoornissen (ADHD/ASS).
dr. Lilian van der Bolt
Na haar promotie werkte Lilian van der Bolt geruime tijd bij Sardes als onderzoeker en ontwikkelaar op het gebied van het jonge kind, gedrag/pedagogiek en onderwijsvernieuwing. Vanaf januari 2020 heeft ze een eigen adviesbureau AllesindeWind, (allesindewind-jongekind.nl).
Accreditatie
Doelgroep
Kinder- en jeugdpsychologen, (ortho)pedagogen, klinisch psychologen, therapeuten, psychiaters, leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers, onderwijsbegeleidingsdiensten en iedereen die te maken heeft met kinderen en jongeren die problemen met executieve functies hebben.
Accreditatie
Accreditatie is aangevraagd voor kinder- en jeugdpsychologen (NIP), orthopedagogen (NVO) en klinisch (neuro)psychologen (FGzPt). Jeugdprofessionals kunnen vanwege de accreditatie bij NVO/NIP hun deelname ook opvoeren bij de SKJ. Klik hier om het toegekende aantal punten te zien.
Bij voldoende belangstelling kan er eventueel ook accreditatie aangevraagd worden bij andere registers. Heeft u hier belangstelling voor? Stuur dan een email naar info@11congressen.nl.
Toegekende accreditatie
- De FGZPt heeft het congres met 5 punten geaccrediteerd voor klinisch (neuro)psychologen.
- NIP K&J en NVO OG hebben het congres als volgt geaccrediteerd:
> herregistratie: 5 punten
> opleiding – diagnostiek: 0,5 punten
> opleiding – behandeling: 1,5 punten
> opleiding – overig taken: 0,5 punten
Voorwaarden
Voor sommige registers geldt als een van de voorwaarden voor accreditatie van een online-scholing een kennistoets na afloop. Om in aanmerking te komen voor accreditatie bij deze registers kunt u daarom na het bekijken van de presentaties een online-toets maken. Met het met goed gevolg afronden van de toets kunt u een deelnamebewijs ontvangen en wordt uw deelname – indien van toepassing – opgevoerd bij de registers waar accreditatie is aangevraagd.
Daarvoor hebben we ook uw registratienummer(s) nodig. Bij inschrijving kunt u uw registratienummer(s) doorgeven. Het is belangrijk dat u (correcte) registratienummer(s) doorgeeft, anders kunnen we uw deelname helaas niet doorgeven of opvoeren. Mocht u het onverhoopt vergeten bij inschrijving, mail dan naderhand uw naam, adres, registratienummer en het betreffende congres naar info@11congressen.nl.
Deelname
Online-deelname
U kunt de onlinepresentaties op een zelfgekozen moment, afzonderlijk en in uw eigen tempo bekijken. U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen. De presentaties zijn na ontvangst van de inloggegevens zes weken lang beschikbaar.
Na inschrijving ontvangt u binnen 24 uur een email met inloggegevens om de presentaties te kunnen bekijken. U ontvangt daarbij ook een link om de handouts van de presentaties downloaden.
Deelname aan het congres kost € 269,-.
11 congressen is CRKBO geregistreerd, dus de deelnamegelden zijn vrij van BTW.
Annuleren
Door u aan te melden, gaat u een betalingsverplichting aan. Annuleren is mogelijk totdat de inloggegevens zijn verstuurd. U annuleert door een email te sturen aan info@11congressen.nl. Als de inloggegevens zijn verzonden, is annuleren niet meer mogelijk en bent u het gehele inschrijfbedrag verschuldigd.
Zie voor meer informatie de deelnamevoorwaarden.