
Elk kind is anders. En ook elk kinderbrein is anders. Sommige breinen zijn wat sneller, andere wat langzamer. Sommige kinderen raken snel overprikkeld, anderen hebben juist veel prikkels nodig. Sommige kinderen zijn snel boos, anderen kunnen hun gedrag goed reguleren. Sommige kinderen piekeren veel en zijn geregeld somber, anderen zijn impulsief en doen dingen zonder na te denken. Sommige kinderen leren makkelijk, andere kinderen hebben moeite met concentreren, plannen en organiseren.
Wat weten we over kinderbreinen? Hoe herken en signaleer je bijzondere breinen? Hoe voorkom je dat kinderen en jongeren met bijzondere breinen in de problemen raken? En wat kun je doen om hen te helpen?
Autisme bij jonge kinderen, impulscontrole en zelfregulatie bij pubers, emotieregulatie, gedragsproblemen, internaliserende problemen en leerproblemen: in de geheel vernieuwde vierde editie van het congres Kinderen met bijzondere breinen vertellen deskundige sprekers wat er op dit moment bekend is over deze thema’s en wat dat betekent. Maar vooral ook hoe we met de verschillen in kinderen en jongeren én hun breinen kunnen omgaan. Thuis en op school.
Geheel vernieuwd programma 2022
Programma
Kinderen en jongeren met bijzondere breinen – inleiding
prof.dr. Dorine Slaats
Signalering en interventie bij autisme bij hele jonge kinderen
dr. Iris Servatius-Oosterling
In deze presentatie wordt stilgestaan bij het belang van vroegherkenning en interventie van ontwikkelingsstoornissen, zoals autismespectrumstoornissen. Daarbij wordt ingegaan op welke manier vroegsignalering (gebaseerd op de richtlijn autisme spectrum stoornissen in de jeugdgezondheidszorg) tot stand kan komen. Wat zijn vroege signalen van ASS? En wat zijn daarin de moeilijkheden op verschillende niveau’s (op niveau van kind, ouder, professional en systeem)?
Aan de hand van praktijkvoorbeelden zal Iris Servatius-Oosterling duidelijk maken hoe vroeginterventie kan worden vorm gegeven en wat voor mogelijkheden voor vroeginterventie er zijn.
Individuele verschillen in impulscontrole en zelfregulatie bij pubers
dr. Jiska Peper
In de puberteit hebben we te maken met de zogenaamde ‘gezondheid paradox’: het is de periode dat mensen fysiek op de toppen van hun kunnen zijn, maar tegelijkertijd is er ook de grootste toename in ziekte -en sterftecijfers gerelateerd aan impulsieve en risicovolle gedragingen. Impulsiviteit is tot op zekere hoogte normaal en aangepast gedrag voor pubers: het leidt tot verkennen en onderzoeken van jezelf en je omgeving.
In haar presentatie gaat Jiska Peper in op hersenveranderingen bij pubers en de link met ‘normaal’ impulsief gedrag. Onderzoek laat zien dat de prefrontale cortex gestaag door rijpt tot 25 jaar, de zogenaamde ‘rem’ op het gedrag, maar desondanks is er in pubers vaak méér impulsiviteit te zien dan in jongere kinderen. Hersenveranderingen verklaren dus niet alles. Welke omgevingsfactoren in bijvoorbeeld de thuissituatie of schoolcontext spelen een rol? En zijn impulscontrole-vaardigheden te trainen?
Emotieregulatie bij kinderen en jongeren met gedragsproblemen
dr. Lysanne te Brinke
Externaliserend gedrag is een verzamelnaam voor verschillende agressieve en regelovertredende gedragingen, zoals schoppen, slaan, stelen en brandjes stichten. De meeste kinderen en jongeren vertonen dit soort gedrag wel eens. Wanneer dit gedrag echter regelmatig voorkomt en ernstig is, noemen we dit externaliserende gedragsproblemen. Uit onderzoek blijkt dat veel kinderen en jongeren met externaliserende gedragsproblemen moeite hebben met het reguleren van hun emoties. Ze worden sneller boos en vinden het moeilijk om emoties zoals boosheid onder controle te houden. Het trainen van emotieregulatie-vaardigheden is daarom een belangrijk aanknopingspunt voor behandeling van gedragsproblemen.
In haar presentatie deelt Lysanne te Brinke de nieuwste wetenschappelijke inzichten op het gebied van emotieregulatie. Ook geeft zij professionals concrete tips over hoe zij bij kunnen dragen aan de verbetering van emotieregulatie-vaardigheden.
Vroege interventie bij jongeren met internaliserende problemen
dr. Guusje Collin
Aandoeningen als depressie en psychose ontstaan niet van de ene op de andere dag. Meestal kennen ze een duidelijke aanloop met eerst aspecifieke, milde klachten die in de loop van de tijd toenemen in ernst en specificiteit. Psychiatrische behandeling wordt vaak pas ingezet als de klachten of het functioneren zodanig zijn verslechterd dat wordt voldaan aan een (DSM) diagnose. Terwijl vroege interventie mogelijk kan voorkomen dat vroege klachten uitmonden in ernstiger problematiek. Veelvoorkomende vroege klachten zijn zogenaamde internaliserende problemen, zoals angst, piekeren en somberheid. Dit soort klachten komt de afgelopen jaren steeds vaker voor onder jongeren.
In haar presentatie bespreekt Guusje Collin 1) waarom dit soort klachten een mogelijk waarschuwingssignaal zijn van toekomstig psychiatrisch lijden, 2) wat we weten over mogelijke onderliggende neurobiologische mechanismes, en 3) welke aanknopingspunten die bieden voor vroege interventie.
Interventies voor kinderen met leerproblemen in de klas
dr. Marleen van Tetering
Tijdens de kindertijd en vroege adolescentie zijn werkhoudingsvaardigheden volop in ontwikkeling. Het gaat om vaardigheden zoals concentratie, plannen en organiseren en zelfcontrole. Factoren zoals geslacht en het opleidingsniveau van ouders lijken van invloed op hoe deze ontwikkeling verloopt. Het lijkt erop dat jongens en kinderen van lager opgeleide ouders aan het eind van de basisschool een zwakkere werkhouding hebben dan meisjes en kinderen van hoger opgeleide ouders. Omdat werkhoudingsvaardigheden belangrijk zijn voor leren op school en de cognitieve- en mentale ontwikkeling, kan dit negatieve gevolgen voor de algehele (leer)ontwikkeling.
Het is daarom belangrijk dat een achterblijvende ontwikkeling in een vroeg stadium wordt herkend, zodat leer- en ontwikkelingsachterstanden voorkomen kunnen worden. School kan hierin een belangrijke rol spelen. Leerkrachten zouden een achterblijvende ontwikkeling vroeg in beeld kunnen krijgen en ondersteuning inschakelen. In haar presentatie bespreekt Marleen van Teteringen twee onderwijsinterventies om werkhoudingsproblemen in groep 3 en in het voortgezet onderwijs aan te pakken (Training PLONS en Skilzz).
Klik op een presentatie voor de samenvatting.
Online-congres
De presentaties van dit congres worden online aangeboden.
Na inschrijving ontvangt u binnen 24 uur een email met de inloggegevens.
U kunt de presentaties daarna zes weken lang, op een zelfgekozen moment en in uw eigen tempo bekijken.
U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen.
Bekijk hier alvast een stukje van de inleiding van prof.dr. Dorine Slaats!
Sprekers

prof.dr. Dorine Slaats
Dorine Slaats is klinisch neuropsycholoog, directeur behandelzaken van Denkkracht en senior onderzoeker bij Karakter, Kinder- en jeugdpsychiatrie. Daarnaast is zij sinds 1 april 2022 hoogleraar Klinische kinderneuropsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).

dr. Iris Servatius-Oosterling
Iris Servatius-Oosterling is als GZ-psycholoog en wetenschappelijk onderzoeker verbonden aan Karakter Universitair Centrum Nijmegen. Daarnaast is zij gecertificeerd ADOS-trainer en PRT-therapeut. Haar klinische werkzaamheden verricht zij binnen de Zorglijn Infants (0-6 jaar). Iris is tevens initiatiefnemer en voorzitter van het Landelijk Netwerk Autisme Jonge Kind.

dr. Jiska Peper
Jiska Peper is neuropsycholoog en docent. Zij was verbonden aan de Universiteit Leiden en Utrecht, waar zij onderzoek deed naar impulscontrole, risicogedrag en cognitie in relatie tot hersenontwikkeling in kinderen en tieners. Daarnaast heeft zij Science2share opgericht om wetenschap toegankelijk te maken voor een breed publiek.

dr. Lysanne te Brinke
Lysanne te Brinke is ontwikkelingspsycholoog en als postdoc verbonden aan het SYNC-lab van de Erasmus Universiteit. Tijdens haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Utrecht onderzocht zij verschillende behandelingvormen en ontwikkelde zij een emotieregulatietraining voor jongeren met externaliserende gedragsproblemen.

dr. Guusje Collin
Guusje Collin is psychiater en onderzoeker aan het Radboud UMC en Donders Instituut. Na haar opleiding tot psychiater aan het UMC Utrecht en post-doc aan Harvard en MIT’s McGovern Institute for Brain Research, is ze nu projectleider van The PRYME study: Promoting Resilience in at-risk Youth through Mindfulness mEditation.

dr. Marleen van Tetering
Marleen van Tetering is neuropsycholoog en werkt als onderzoeker en clinicus bij Denkkracht, Centrum voor Neuropsychologische Expertise. Zij is gepromoveerd aan de Vrije Universiteit op een onderzoek naar individuele verschillen in de neuropsychologische ontwikkeling van kinderen en jeugdigen.
Accreditatie
Doelgroep
Kinder- en jeugdpsychologen, (ortho)pedagogen, klinisch psychologen, therapeuten, psychiaters, leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers, onderwijsbegeleidingsdiensten en iedereen die te maken heeft met kinderen en jongeren met bijzondere breinen.
Accreditatie
Accreditatie is toegekend voor kinder- en jeugdpsychologen (NIP), orthopedagogen (NVO) en klinisch (neuro)psychologen (FGzPt). Jeugdprofessionals kunnen vanwege de accreditatie bij NVO/NIP hun deelname ook opvoeren bij de SKJ.
Klik hier om het toegekende aantal punten te zien.
Bij voldoende belangstelling kan er eventueel ook accreditatie aangevraagd worden bij andere registers. Heeft u hier belangstelling voor? Stuur dan een email naar info@11congressen.nl.
- De FGzPt heeft het congres geaccrediteerd met 5 punten in het kader van de herregistratie van klinisch (neuro)psychologen.
- NIP K&J en NVO OG hebben het congres als volgt geaccrediteerd:
> herregistratie: 5 punten
> opleiding – diagnostiek: 1 punt
> opleiding – behandeling: 3 punten
> opleiding – overig taken: 1 punten
Voorwaarden
Voor sommige registers geldt als een van de voorwaarden voor accreditatie van een online-scholing een kennistoets na afloop. Om in aanmerking te komen voor accreditatie bij deze registers kunt u daarom na het bekijken van de presentaties een online-toets maken. Met het met goed gevolg afronden van de toets kunt u een deelnamebewijs ontvangen en wordt uw deelname – indien van toepassing – opgevoerd bij de registers waar accreditatie is aangevraagd.
Daarvoor hebben we ook uw registratienummer(s) nodig. Bij inschrijving kunt u uw registratienummer(s) doorgeven. Het is belangrijk dat u (correcte) registratienummer(s) doorgeeft, anders kunnen we uw deelname helaas niet doorgeven of opvoeren. Mocht u het onverhoopt vergeten bij inschrijving, mail dan naderhand uw naam, adres, registratienummer en het betreffende congres naar info@11congressen.nl.
Deelname
Online-deelname
U kunt de onlinepresentaties op een zelfgekozen moment, afzonderlijk en in uw eigen tempo bekijken. U hoeft dus niet het gehele congres in een dag te volgen. De presentaties zijn na ontvangst van de inloggegevens zes weken lang beschikbaar.
Na inschrijving ontvangt u binnen 24 uur een email met inloggegevens. U ontvangt daarbij ook een link om de handouts van de presentaties downloaden.
Deelname aan het congres kost € 269,-.
11 congressen is CRKBO geregistreerd, dus de deelnamegelden zijn vrij van BTW.
Annuleren
Door u aan te melden, gaat u een betalingsverplichting aan. Annuleren is mogelijk totdat de inloggegevens zijn verstuurd. U annuleert door een email te sturen aan info@11congressen.nl. Als de inloggegevens zijn verzonden, is annuleren niet meer mogelijk en bent u het gehele inschrijfbedrag verschuldigd.
Zie voor meer informatie de deelnamevoorwaarden.